موضوع برای کار تحقیقی 1 و کار تحقیقی 2

جدید ترین عناوین رشته حقوق جزا و جرم شناسی ( سال 1396 )

 

آموزش نوشتن کار تحقیقی رشته حقوق

 

 

فصل اول:

مقدمات آماده سازی کار تحقیقی توسط دانشجو

مبحث اول:

ارتباط مطالب در کار تحقیقی :برای برقراری ارتباط و پیوستگی مطالب می توان از زنجیره اعداد استفاده کرد چه در متن و چه در پیوست ها و جداول.

الف: شماره گذاری فصل ها، مبحث ها و گفتارها

یک کار تحقیقی به شیوه های گوناگون قابل تنظیم است و یکی از شیوه های رایج، این است که مطالب اصلی به چند بخش (حداکثر سه بخش)تقسیم می شود هر بخش می تواند از یک یا چند فصل تشکیل گردد.فصل ها شامل چند مبحث هستند و هر مبحث دارای گفتارهایی است .

ب-پیوست های کار تحقیقی: با اعداد شمارشی (پیوست یک،پیوست دو،و...)مشخص می شود.       

مبحث دوم:

شیوه های استناد

الف: زیر نویس ها

زیر نویس ها برای هدف های مختلفی به کار می رود.نویسندگان با استفاده از زیر نویس ها می توانند با ذکر نام یا نقل قول از دیگر مولفان و پژوهشگران، آنچه را که خود ارایه می دهند، مستند و مدلل سازند، و از این طریق به مطالبی که نقل قول کرده یا تفسیر نموده اند اعتبار بخشند.ونیز منابع خاصی را در اختیار خوانندگان بگذارند تا آنان بتوانند علاوه بر استفاده از آن منابع دقت و اعتبار مطالبی را که به کار برده شده بررسی نمایند.اصطلاحاتی که برای اولین بار به کار می رود بایستی معادل خارجی آنها در زیر نویس درج گردد و همه به نام های خارجی نوشته شده به خط فارسی در متن زیر نویس به خط اصلی نوشته می شود.هرگز نباید به قصد تظاهر به پژوهشگری از زیر نویس استفاده نمود.

نکات مورد توجه در زیر نویس ها:

1.مطالب زیرنویس درپایین صفحه نوشته می شود وبه وسیله یک خط افقی ازمتن اصلی به گونه ای جدا می گرددکه فاصله آن تاآخرین سطربرابرفاصله سطرهای متن ازیکدیگر باشد.

2.فاصله خطهای هرزیرنویس وفاصله اولین زیرنویس تاخط افقی به اندازه نصف فاصله بین خطهای متوالی متن می باشد.

3.فاصله بین خط آخرهرزیرنویس تاخط اول زیرنویس بعدی برابرفاصله بین دوخط متوالی متن می باشد.

4.درحروف چینی زیرنویس ،ازقلم ریزتر استفاده می شود (مثلااگر شماره قلم متن14است،برای زیرنویس شماره12ازهمان قلم استفاده می شود.)

5.درشروع هرزیرنویس همانندشروع هرپاراگراف تورفتگی بایددرنظرگرفته شود.

6.نحوه زیرنویس منابع(ارجاع)به ترتیب زیراست این ترتیب درمنابع فارسی ولاتین به طوریکسان رعایت می گردد.

6-1- نام مولف: نام خانوادگی ،نام کتب، نام مترجم، نام مصحح، (محل نشر، ناشر، تاریخ چاپ)، ج...،ص...

6-2- نام مولف: نام خانوادگی،"نام مقاله" نام مترجم، نام مصحح،نام مقاله یامجله ،شماره دوره،(فصل وسال)ص...  .

6-3- ارجاع بعدی بدون فاصله که درهمان صفحه منبع باشد:همان یاIbid

6-4- ارجاع بعدی بدون فاصله که درصفحه یاصفحات دیگرمنبع باشد:همان ،ص.. یاp  Ibid.

6-5- ارجاع بعدی با فاصله به همان اثرمولف درهمان صفحه

نام مولف، نام خانوادگی، پیشین،ص...یا...John, Johnston.op.cit,

6-6 - ارجاع بعدی با فاصله به همان اثرمولف درصفحات دیگر:

نام مولف، نام خانوادگی، پیشین،ص...یا..p.John, Johnston.op.cit

6-7- ارجاع به آیات قرآن کریم سوره بقره (2) آیه47.

6- 8- ارجاع به اثری که مولف مشخص ندارد. نام کتاب یا"مقاله" نام مصحح...

6- 9- ارجاع به اثری که گردآورنده داردومولف مشخصی ندارد .نام خانوادگی(گردآورنده)،نام کتاب...

6-10-درارجاع به اثرچاپ نشده ،درآخرمشخصات کلمه پلی کپی به صورت زیربایداضافه شود...(پلی کپی)

6-11-ارجاع به اثری که دویاسه مولف دارد. نام خانوادگی نفراول ونفردوم ونفرسوم به ترتیب، نام کتاب،.....

6-13--ارجاع به اثری که بیش ازسه مولف دارد:کلمه ودیگران اضافه شودمثل مهدی علوی و(دیگران)نام ،کتاب....

6-14- درآثارعربی اسم افرادی که"ال"داردبا"ال"نوشته می شودولی درترتیب الفبایی "ال"لحاظ نمی شود.

6-15- درنوشتن اسامی مولفان القاب وعناوین مثل،دکتر،حجه الاسلام ،استادحذف می شود.

ب- شیوه ذکرمنابع و مآخذ در آخر کار تحقیقی(کتابنامه)

1.منابع وماخذآخرکار تحقیقی به صورت زیربه ترتیب الفبایی مرتب می شودومشخصات چاپ،وناشرومحل نشررادرپرانتزقرارنمی دهند.

 نام خانوادگی،نام ، نام کتاب "نام مقاله" نام مترجم، نام مصحح ،محل نشر، نا شر،سال.

اگرچندنفرمولف باشد،فقط نام خانوادگی نفراول قبل ازنام اوقرارمی گیرد.

2.درآثارعربی ،لقب مشهوربه عنوان نام خانوادگی ویااسم جدویاپدربه عنوان نام خانوادگی نوشته می شودمثل الکلینی،محمد بن یعقوب.

3.اگریک نفرچنداثر داشته باشددرمورداثرهای بعدبه جای نام ونام خانوادگی مولف ،خط تیره دوسانتی کشیده می شود.

نکته: در ذکر منابع در انتهای کارتحقیقی به ترتیب،منابع فارسی، عربی و سپس منابع لاتین می آید.چنانچه تعداد منابع زیاد باشد، ترتیب ذیل را در ذکر منابع می توان در نظر گرفت:

الف:کتب   ب:مقالات مندرج در نشریات ادواری  ج:پایان نامه ها و گزارش های علمی

تذکر:نام روزنامه ها به عنوان منبع فقط در زیر نویس می آید،و در انتهای کار تحقیقی نمی آید.

فصل دوم:

آماده سازی کار تحقیقی توسط دانشجو و نحوه تایپ

1-کار تحقیقی با آخرین نسخه برنامه  W0RD حروف چینی و تایپ شود.

2-در چاپ صفحات کار تحقیقی فقط از یک طرف کاغذ استفاده می شود.

3-به هنگام تایپ از قلم بی زر،فونت 14 و برای زیر نویس ها از فونت 12 استفاده شود.

4-برای نوشتن عنوان بخش ها،فصل ها و یا مطالب موجود در صفحه بسم الله ،صفحه عنوان فارسی و لاتین،صفحه تقدیم،صفحه تشکر،صفحه منابع و ماخذ می توان از سایر قلم ها استفاده نمود.

یاد آوری:1-تعداد سطرها در هر صفحه 24 سطر،فاصله لبه بالایی صفحه با اولین سطر سه سانت و لبه پایین صفحه تا آخرین سطر دونیم سانتی متر می باشد.

2-در عنوان بخش ،متن از سطر 13 شروع می شود در نوشتن فصل از سطرششم شروع شود.

3-پارگراف ها باید به اندازه 7تا 9 فاصله به حسب نوع استفاده از قلم ها تو رفتگي داشته باشد.

4-شماره صفحات بايد در وسط و پايين به فاصله 1 سانتيمتر از لبه صفحه درج گردد.در نخستين صفحه از هر فصل يا بخش (به طور كلي در صفحاتي كه مطلب از 5 خط پايين تر و يا ا ز وسط صفحه شروع مي شود شماره صفحه نوشته مي شود اما براي صفحه بندي شماره اين صفحه را نيز،بايد ملحوظ داشت.

مبحث دوم:

ترتيب مطالب و شماره گذاري صفحات

1-صفحه بسم الله شماره گذاري نمي شود

2-صفحه عنوان فارسي شمار گذاري نمي شود

3-صفحه تشكر و قدرداني شماره گذاري نمي شود

4- صفحه چكيده  شماره گذاري نمي شود

6-فهرست مطالب (با حروف يا اسم اعداد شماره گذاري مي شود مانند يك ، دو ...)

7-متن اصلي كار تحقيقي با اعداد شماره گذاري مي شود.

فصل سوم:

شرايط شكلي و شيوه تحويل كار تحقيقي

مبحث اول شرايط شكلي:

دانشجویان گرامی با توجه به الگوی ذیل بایستی به تهیه و تدوین کار تحقیقی خود بپردازند:1ـ تعیین موضوع تحقیق : موضوعات کار تحقیقی (1) و کار تحقیقی (2) آزاد بوده و در هر زمینه و رشته حقوقی می تواند صورت گیرد.مشروط بر این که قبلاً توسط استاد تایید شده باشد. در انتخاب موضوعات بایستی موضوعات جزئی ( و نه کلی ) تعیین گردد. دانشجویان موضوعات انتخابی خود را در کار تحقیقی (1) و در کار تحقیقی (2) به استاد اعلام نمایند . لازم به یاد آوری است معمولاً  موضوع کار تحقیقی یک در حیطه حقوق جزا و جرم شناسی-حقوق عمومی می باشد و موضوع کار تحقیقی دو معمولاً حقوق بین الملل و حقوق خصوصی می باشد.

2ـ هر کار تحقیقی بایستی دارای صفحات بسم الله ، عنوان ، فهرست مطالب ، چکیده و مقدمه ، متن کار تحقیقی و در نهایت نتیجه گیری ، پیشنهادات و فهرست منابع باشد.

3ـ صفحه عنوان شامل موارد ذیل می باشد : آرم دانشگاه ، نام مرکز یا واحد دانشگاهی  ، عنوان کار تحقیقی ، نام استاد مربوطه  ، نام نگارنده ، شماره دانشجویی ، شماره کار تحقیقی (1یا2)، فصل ( تاریخ) نگارش .

4ـ در نگارش و تقسیم بندی مطالب از الگوی ذیل پیروی نمایید:

بخش-فصل-  مبحث-گفتار-حروف ابجد ( الف ، ب، ج، د، ه، و،ز و...)-1ـ2ـ3ـ و ...

5ـ کلیه مطالب و عناوین بایستی دارای سر تیتر باشد .به عنوان مثال : بخش نخست ( سر تیتر ) ـ کلیات ( تیتر)

6ـ درنگارش چکیده بایستی به این نکته توجه شود که حداکثر نگارش چکیده یک صفحه می باشد و فقط یک صفحه به نگارش آن اختصاص پیدا کند . شماره صفحه از مقدمه  شروع می شود و قبل از آن بایستی به صورت الفبایی صفحه بندی شود. (مقدمه-تبیین موضوع-ضرورت تحقیق -انگیزه و علت انتخاب موضوع-هدف تحقیق- سؤالات تحقیق-فرضیه تحقیق-روش تحقیق-سوابق وادبیات تحقیق- ساختار مطالب تحقیق).

7ـ در نگارش مقدمه ( مهمترین قسمت کار تحقیقی ) از الگوی ذیل پیروی نمائید:

الف ) بیان مساله تحقیق : این قسمت شامل کلیات ، تاریخچه و طرح کلی موضوع تحقیق می باشد .

ب) سوال یا سوالات تحقیق : در اینجا بایستی به طرح سوال یا سوالات مرتبط با موضوع تحقیق پرداخته شود.

ج) فرضیه یا فرضیات تحقیق: فرضیه ، جواب کلی به سوال مطرح شده در قسمت قبل می باشد .

د) اهداف تحقیق : منظور و مقصود شما از انجام کار تحقیقی ( به صورت تیتر وار نگارش یابد ).

ه) روش تحقیق : روش انجام کار تحقیقی که در تحقیقات حقوقی بیشتر صورت می پذیرد به صورت کیفی و از نوع توصیفی ـ تحلیلی می باشد . این قسمت نیز دارای موارد زیر می باشد :

1ـ نوع روش تحقیق : کیفی و کتابخانه ای و از نوع توصیفی ـ تحلیلی

2ـ ابزارهای گردآوری اطلاعات : شامل منابع مختلف از جمله کتب ، مقالات ، مجلات حقوقی ، روزنامه ها ، سایت های معتبر اینترنتی و نرم افزارها و ... می باشد .

3ـ تجزیه و تحلیل اطلاعات : به دلیل کتابخانه ای بودن تحقیق ، روش تجزیه و تحلیل با تعریف ، شناسایی ، تبیین و تجزیه و تحلیل ، استنباط و تطبیق صورت می پذیرد.

و) مشکلات و محدودیت های تحقیق : موانع و مشکلاتی که در مسیر انجام تحقیق با آن روبرو بوده اید .

ز) سازماندهی ( پلان ) تحقیق : ساختار کلی کار تحقیقی ( نحوه تقسیم بندی مطالب و موضوعات ).

10ـ نگارش نتیجه گیری و پیشنهادات الزامی می باشد ( حداکثر 3صفحه).

11ـ در نگارش کلی کار تحقیقی ، رعایت کامل اصول نگارشی و رسم الخط فارسی الزامی است .

12ـ تایپ کار تحقیقی با خط بی زر ( B  zar ) ، به صورت غیر بولد ( غیر سیاه ) و با فونت های ذیل انجام شود . تیتر و سر تیتر ها : 16 ، متن : 14 ، پاورقی : 10 یا 12 .

13ـ حجم مطالب کار تحقیقی بین 35 ـ 30 صفحه باشد . کارهای تحقیقی کمتر از 30 و بیشتر از 35 صفحه پذیرفته نمی شود.

14ـ فاصله بین خطوط مطالب ، بایستی 1 سانتی متر باشد .

مبحث دوم:

شيوه و شرايط تحويل كار تحقيقي يك  و دو

1-كارتحقيقي بايستي توسط شخص دانشجو تحويل استاد شود

2-ارائه گزارش كار تحقيقي در طول ترم حداقل دو بار  الزامي است.

3-انتخاب موضوع كار تحقيقي حتماً با تاييد استاد باشد.

4- دانشجویان محترم توجه داشته باشند که متن کار تحقیقی را از طریق ایمیل ارسال نمایند در غیر این صورت به هیچ عنوان پذیرفته نخواهد شد. بايستي قبل از تحويل ، ايميل شود.

5-كار تحقيقي در  محل دانشگاه تحويل استاد گردد.

 6-دانشجويان گرامي فهرست مطالب شماره گذاري نمي شود و با حروف صفحه گذاري مي شود. فهرست مطالب را باید کامپیوتری استخراج کنید که لازم است به یک تایپیست حرفه ای مراجعه کنید. از نحوه صفحه آرایی و استخراج دستی فهرست مطالب می توان دریافت که تایپیست مهارت لازم را ندارد. فراموش نکنید که بعد از اصلاحات نهایی قسمت فهرست مطالب را به صورت کامپیوتری آپدیت کنید.

7-حضور دانشجویان محترم حداقل در دوجلسه کلاس الزامی می باشد و دانشجویانی که در کلاس شرکت ننموده اند پیشنهاد می گردد در ترم بعدی درس کار تحقیقی را انتخاب نمایند.

 

8- دانشجویان محترم در صورتی که سئوالاتی در خصوص نحوه تدوین داشته باشند صرفا از طریق ایمیل سئوالات خود را مطرح نمایند تا در اسرع وقت به آنها جواب داده شود. و همچنين مي توانند  به صورت حضوری یا تلفنی با استاد مشورت نمائید.

مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر  با شماره تلگرام 09367834007

آموزش نگارش و تدوین مراحل نوشتن کار تحقیقی رشته حقوق

چگونه و از کجا شروع کنیم برای نوشتن کار تحقیقی ؟
 

كار تحقيقي‌ را از چند ديدگاه‌ مي‌توان‌ دسته‌بندي‌ كرد. يكي‌ از اين‌ دسته‌بندي‌ها مي‌تواند بر اساس‌ محتواي‌ اطلاعات‌ كار تحقيقي‌ باشد كه‌ از اين‌ منظر كار تحقيقي‌ به‌ چهار نوع‌ تحقيقي‌، تحليلي‌، مروري‌ و گردآوري‌ تقسيم‌ مي‌شوند:

1. كار تحقيقي تحقيقي‌ (پژوهشي‌):

برگرفته‌ از تحقيقي‌ است‌ كه‌ به‌تازگي‌ پايان‌ يافته‌ است‌ و چون‌ متكي‌ بر يافته‌هاي‌ تحقيقاتي‌ است‌، گزارش‌ تحقيق‌ نيز به‌ آن‌ گفته‌ مي‌شود.

2. كار تحقيقي تحليلي‌:

اين‌ نوع‌ كار تحقيقي‌ كه‌ به‌ نام‌ كار تحقيقي‌ نظري‌ نيز شناخته‌ مي‌شود، كار تحقيقي‌اي‌ است‌ كه‌ مؤلف‌ با استفاده‌ از منابع‌ پژوهشي‌ پيشين‌، نظرية‌ خاصي‌ را در حوزة‌ كار خود مطرح‌ مي‌نمايد. در اين‌ نوع‌ كار تحقيقي‌ نويسنده‌ ممكن‌ است‌ نظريه‌هاي‌ قبلي‌ را گسترش‌ دهد، آنها را با استفاده‌ از شواهد استحكام‌ بخشد، آنها را به‌شكل‌ ديگري‌ بيان‌ كند يا آنها را مورد تأمل‌ و ترديد قرار دهد.

3. كار تحقيقي مروري‌:

اين‌ كار تحقيقي‌ به‌ تحليل‌ كلان‌ و ارزيابي‌ انتقادي‌ نوشته‌هايي‌ مي‌پردازد كه‌ قبلاً منتشر شده‌ است‌. مؤلف‌ كار تحقيقي‌ مروري‌ از طريق‌ مقوله‌بندي‌، يكپارچه‌سازي‌، و ارزشيابي‌ متون‌ منتشر شدة‌ پيشين‌، سير پيشرفت‌ پژوهش‌هاي‌ جاري‌ را در جهت‌ روشن‌ ساختن‌ مسئله‌اي‌ مشخص‌ دنبال‌ مي‌كند.

4. كار تحقيقي‌ گردآوري‌:

اين‌ نوع‌ كار تحقيقي‌ صرفاً به‌ گردآوري‌ و انعكاس‌ نقطه‌نظرهاي‌ مختلف‌ مندرج‌ در نوشته‌هاي‌ مرتبط‌ با موضوعي‌ خاص‌ مي‌پردازد و در واقع‌ كار تازه‌اي‌ را عرضه‌ نمي‌كند. تفاوت‌ آن‌ با كار تحقيقي‌ تحليلي‌ اين‌ است‌ كه‌ به‌ ارائه‌ نظريه‌ جديدي‌ منتهي‌ نمي‌شود و نيز با كار تحقيقي‌ مروري‌ اين‌ تفاوت‌ را دارد كه‌ الزاماً به‌ سنجش‌ و ارزيابي‌ كليه‌ آثار قبلي‌ نمي‌پردازد.

البته‌ علاوه‌ بر 4 مورد ذكر شده‌، گونه‌هاي‌ ديگري‌ از نوشته‌هاي‌ مجلات‌ وجود دارند كه‌ از فراواني‌ كمتري‌ برخوردارند؛ نظير ياداشت‌هاي‌ انتقادي‌، نقد و بررسي‌، گزارش‌ كوتاه‌ و... كه‌ براي‌ پرهيز از اطاله‌ كلام‌ از توضيح‌ آنها خودداري‌ مي‌شود (حري‌، 1380).

با توجه‌ به‌ اينكه‌ نوشته‌ حاضر بيشتر بر كار تحقيقي‌ تحقيقي‌ تأكيد دارد، لازم‌ است‌ ابتدا اجزاء كار تحقيقي‌ تحقيقي‌ و در ادامه‌ شيوه‌ نوشتن‌ اين‌گونه‌ كار تحقيقي‌ها مورد بحث‌ و بررسي‌ واقع‌ شود.

اجزاء كار تحقيقي‌

عنوان‌

عنوان‌ هر اثر جلوه‌اي‌ از هويت‌ آن‌ اثر است‌؛ خواه‌ اثر هنري‌ باشد يا علمي‌. عنوان‌ فشرده‌اي‌ منظبط‌ از مطالب‌ متن‌ است‌ (حري‌، 1380). عنوان‌ بايد مختصر، گويا و جذاب‌ باشد تا بتواند علاوه‌ بر ايجاد انگيزه‌ مطالعه‌ در خواننده‌، او را در انتخاب‌ كار تحقيقي‌ مورد نيازش‌ راهنمايي‌ كند.

چكيده‌

چكيده‌ خلاصه‌ كوتاهي‌ از كار تحقيقي‌ همراه‌ با نكات‌ اصلي‌ متن‌ كار تحقيقي‌ است‌ و به‌گونه‌اي‌ تنظيم‌ مي‌شود كه‌ خواننده‌ را در تصميم‌گيري‌ براي‌ مراجعه‌ يا عدم‌ مراجعه‌ به‌ اصل‌ كار تحقيقي‌ قادر مي‌سازد. محتواي‌ چكيده‌ حاوي‌ مطالبي‌ است‌ كه‌ نويسنده‌ كار تحقيقي‌ بر آنها تأكيد ورزيده‌ است‌. طول‌ چكيده‌ معمولاً تابع‌ نوع‌ كار تحقيقي‌ در دست‌ چكيده‌نويسي‌ است‌ (نشاط‌، ج‌ 1).

مقدمه‌

مقدمه‌ سرآغاز هر مطلب‌ يا مبحث‌ است‌ و با اشاره‌ به‌ مسائل‌ و مشكلات‌ موجود در آن‌ زمينه‌، يافته‌هاي‌ قبلي‌ در باره‌ موضوع‌ مورد بحث‌ را به‌ اختصار شرح‌ مي‌دهد و در پايان‌ به‌ ارائه‌ راه‌حل‌ مي‌پردازد. درواقع‌ پيوند ميان‌ نويسنده‌ و خواننده‌ از طريق‌ مقدمه‌ صورت‌ مي‌گيرد و ضروري‌ است‌ كه‌ روان‌ و جذاب‌ باشد (ابوالحسني‌، 1381).

متن‌ اصلي‌

متن‌ يا بدنه‌ اصلي‌ كار تحقيقي‌ شامل‌ اهداف‌، روش‌ كار، پيشينه‌ پژوهش‌، محدوديت‌ها و نارسايي‌ها، يافته‌ها و نتيجه‌گيري‌ است‌. بنابر اين‌ بايد پيام‌ اصلي‌ نويسنده‌ را به‌طور مفصل‌ بيان‌ كند به‌ نحوي‌ كه‌ خواننده‌ با مطالعه‌ آن‌ بتواند نتيجه‌ مورد انتظار را دريافت‌ نمايد. معمولاً پس‌ از بدنه‌ اصلي‌ كار تحقيقي‌، يعني‌ در پايان‌ كار تحقيقي‌ يا تحقيق‌ از كساني‌ كه‌ در تهيه‌ نوشته‌ يا تحقيق‌ به‌ او كمك‌ كرده‌اند تشكر و قدرداني‌ مي‌كند. آخرين‌ بخش‌ كار تحقيقي‌ فهرست‌ مآخذ مي‌باشد.

شيوه‌ نوشتن‌ كار تحقيقي‌

براي‌ نوشتن‌ كار تحقيقي‌، بايد مراحل‌ و اقداماتي‌ به‌صورت‌ گام‌ به‌ گام‌ طي‌ كنيم‌ كه‌ در اينجا به‌ بررسي‌ آنها مي‌پردازيم‌:

1. مشخص‌ كردن‌ موضوع‌ كلي‌ .

داشتن‌ انگيزه‌ لازم‌ براي‌ يافتن‌ موضوع‌ مناسب‌ و توجه‌ به‌ نيازهاي‌ جامعه‌ از مسائل‌ مهم‌ در اين‌ مرحله‌ است‌.

2. بررسي‌ و تحليل‌ موضوع‌ به‌لحاظ‌ ارزشمندي‌ و امكان‌پذيري‌.

براي‌ ارزشيابي‌ و امكان‌پذير بودن‌ نگارش‌ كار تحقيقي‌ مي‌توان‌ چند سؤال‌ طرح‌ كرد:

موضوع‌ كار تحقيقي‌ تا چه‌ اندازه‌ ارزشمند و بديع‌ است‌؟ از چه‌ جنبه‌اي‌ و براي‌ چه‌ كساني‌ مفيد خواهد بود؟ آيا تهيه‌ چنين‌ كار تحقيقي‌اي‌ امكان‌پذير است‌ و موانع‌ ومشكلات‌ احتمالي‌ انجام‌ كار كدام‌ است‌؟ در صورتي‌ كه‌ بتوانيم‌ براي‌ اين‌ پرسش‌ها پاسخي‌ مناسب‌ بيابيم‌، طبيعتاً مراحل‌ نوشتن‌ آسانتر خواهد بود.

3. طرح‌ريزي‌ مقدماتي‌ و تدوين‌ ساختار كلي‌

تهيه‌ فهرست‌ مقدماتي‌ مطالب‌، تهيه‌ عنوان‌ بخش‌هاي‌ اصلي‌ و فرعي‌، توجه‌ به‌ هدف‌ و طيف‌ مخاطبين‌، هماهنگي‌ بين‌ ساختار و نوع‌ كار تحقيقي‌ و مشورت‌ با افراد صاحب‌نظر از مواردي‌ است‌ كه‌ در اين‌ مرحله‌ بايد در نظر گرفته‌ شود.

4. تعيين‌ برنامه‌ زماني‌ براي‌ انجام‌ كار (مديريت‌ زمان‌)

زمانبندي‌ مناسب‌ و انجام‌ مرحله‌ به‌ مرحله‌ كارها از مسائلي‌ است‌ كه‌ تهيه‌ و تدوين‌ كار تحقيقي‌ را در مدت‌ زمان‌ از پيش‌ تعيين‌ شده‌ امكان‌پذير مي‌سازد.

5. جستجو براي‌ يافتن‌ منابع‌ اطلاعاتي‌ پايه‌

منابع‌ اطلاعاتي‌ پايه‌ شامل‌ دايره‌المعارف‌هاي‌ موضوعي‌، خلاصه‌ كار تحقيقي‌ و... است‌.

6. جستجو براي‌ يافتن‌ اطلاعات‌ مرتبط‌ (تهيه‌ كتابشناسي‌ مقدماتي‌)

پس‌ از مطالعه‌ و بررسي‌ منابع‌ پايه‌، با استفاده‌ از برگه‌دان‌ كتابخانه‌ و يا از طريق‌ جستجو در شبكه‌هاي‌ اطلاعاتي‌ (اينترنت‌) مي‌توان‌ كتابشناسي‌ اوليه‌ را تهيه‌ و منابع‌ اطلاعاتي‌ تخصصي‌ را شناسايي‌ و گردآوري‌ كرد.

7. مطالعه‌ منابع‌ اطلاعاتي‌ مهم‌ و مرتبط‌ براي‌ محدود و مشخص‌ كردن‌ موضوع‌ و رويكرد كار تحقيقي‌.

با مطالعه‌ منابع‌ اطلاعاتي‌ اصلي‌ و كليدي‌ مي‌توان‌ دامنه‌ موضوعي‌ را مشخص‌ كرد. علاوه‌ بر اين‌ اعتبار و غناي‌ كار تحقيقي‌ بستگي‌ به‌ منابعي‌ دارد كه‌ مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرد.

8. مطالعه‌ عميق‌ منابع‌ گردآوري‌ شده‌ و يادداشت‌برداري‌ هدفمند

9. مرتب‌ كردن‌ يادداشت‌ها بر اساس‌ فهرست‌ مطالب‌ و بازنگري‌ و پالايش‌ آنها

10. نوشتن‌ متن‌ كار تحقيقي‌ (نسخه‌ اوليه‌)

بهتر است‌ نوشتن‌ كار تحقيقي‌ با مطالب‌ ساده‌تر شروع‌ و از پرنويسي‌ و اطاله‌ كلام‌ خودداري‌ شود. توجه‌ به‌ هدف‌، ساختار و مخاطب‌ و رعايت‌ انسجام‌ و پيوند منطقي‌ ميان‌ بخش‌ها و پاراگراف‌ها و رعايت‌ آيين‌ نگارش‌ صحيح‌ از نكات‌ مهمي‌ است‌ كه‌ نويسنده‌ كار تحقيقي‌ بايد به‌ آن‌ توجه‌ كند.

11. مرور متن‌ اوليه‌ و اصلاح‌ آن‌ (تهيه‌ نسخه‌ دوم‌)

بسياري‌ از صاحب‌نظران‌ پيشنهاد مي‌كنند كه‌ پس‌ از آماده‌ شدن‌ نسخه‌ اوليه‌، يك‌ يا چند روز كار تحقيقي‌ را كنار بگذاريم‌ و پس‌ از آن‌ به‌ بررسي‌ و مرور كار تحقيقي‌ بپردازيم‌. هنگام‌ بررسي‌ كار تحقيقي‌ بايد جملات‌ و پارگراف‌هاي‌ غير ضروري‌ حذف‌ شوند و نكات‌ مهم‌ كار تحقيقي‌ در مقايسه‌ با كار تحقيقي‌ ديگر برجسته‌ شود. توالي‌ و ترتيب‌ مطالب‌ به‌ درستي‌ كنترل‌ شود.

12. مشورت‌ با افراد متخصص‌ و صاحب‌نظر و اصلاح‌ نهايي‌ كار تحقيقي‌

13. تهيه‌ و تدوين‌ چكيده‌، كليدواژه‌، مقدمه‌ و فهرست‌ مآخذ و در پايان‌ تهيه‌ نسخه‌ نهايي‌ كار تحقيقي‌

نكته‌ قابل‌ تأمل‌ در اين‌ مورد اين‌ است‌ كه‌ تمام‌ موارد ذكر شده‌ در اين‌ بند بايد پس‌ از اتمام‌ نوشتن‌ متن‌ اصلي‌ صورت‌ گيرد، و در واقع‌ چكيده‌ برگرفته‌ از كل‌ متن‌ است‌، و مقدمه‌ بر اساس‌ متن‌ نوشته‌ شده‌ تهيه‌ مي‌گردد، در حالي‌كه‌ گاهي‌ اوقات‌ برخي‌ افراد در پاسخ‌ به‌ فراخوان‌ كار تحقيقي‌ سمينارها و كنفرانس‌ها ابتدا چكيده‌ يا خلاصه‌ كار تحقيقي‌ خود را تهيه‌ و ارسال‌ مي‌كنند و اگر چكيده‌ كار تحقيقي‌ مورد قبول‌ برگزار كنندگان‌ واقع‌ شد اقدام‌ به‌ تهيه‌ متن‌ كامل‌ كار تحقيقي‌ مي‌كنند كه‌ اين‌ كار مسلماً ساختار و محتواي‌ كار تحقيقي‌ لطمه‌ خواهد زد. همچنين‌ در خصوص‌ فهرست‌ مآخذ بايد توجه‌ داشت‌ كه‌ يكي‌ از اصول‌ اخلاقي‌ و مهم‌ در نگارش‌، استناد به‌ منابع‌ و مآخذي‌ است‌ كه‌ در حين‌ كار مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرد. استناد و ذكر منابع‌ مورد استفاده‌ علاوه‌بر ارج‌ نهادن‌ به‌ آثار ديگران‌، باعث‌ افزايش‌ اعتبار و ارزش‌ اثر خواهد شد.

14. انتخاب‌ مجله‌ مناسب‌ و ارسال‌ كار تحقيقي‌ براي‌ چاپ‌ و انتشار آن‌ (فتاحي‌، 1384).

توجه‌ به‌ سابقه‌، درجه‌ اعتبار ( علمي‌- پژوهشي‌، ترويجي‌ و...) و خط‌مشي‌ مجله‌ (گرايش‌ موضوعي‌)، مدت‌ زمان‌ انتظار براي‌ چاپ‌ كار تحقيقي‌، از نكاتي‌ است‌ كه‌ هنگام‌ انتخاب‌ مجله‌ بايد مد نظر گرفته‌ شود.

معيارهاي‌ كنترل‌ طرح‌ و ساختار اوليه‌ كار تحقيقي‌

اگر بخواهيم‌ بر اساس‌ پژوهشي‌ كه‌ در حوزه‌ موضوعي‌ مورد علاقه‌ خود انجام‌ داده‌ايم‌، كار تحقيقي‌ بنويسيم‌، مي‌توانيم‌ با طرح‌ چند سؤال‌ به‌ ارزيابي‌ طرح‌ و ساختار اوليه‌ كار تحقيقي‌ بپردازيم‌.

- دليل‌ انجام‌ تحقيق‌ چه‌ بود؟

- چه‌ فرضيه‌هايي‌ مورد آزمايش‌ قرار گرفتند و چه‌ نتايجي‌ به‌دست‌ آمد؟

- چه‌ روش‌هايي‌ مورد استفاده‌ قرار گرفت‌ و اطلاعات‌ چگونه‌ جمع‌آوري‌ شد؟

- چه‌ پيشنهادهايي‌ براي‌ انجام‌ اين‌گونه‌ پژوهش‌ها در آينده‌ وجود دارد؟

همانطور كه‌ مي‌دانيم‌ هر نويسنده‌اي‌ به‌ قصد چاپ‌ و نشر كار تحقيقي‌اش‌ در مجلات‌ معتبر دست‌ به‌ قلم‌ برده‌ و مطلبي‌ را مي‌نويسد. از طرف‌ ديگر مي‌دانيم‌ كه‌ هر مجله‌اي‌ با توجه‌ به‌ خط‌مشي‌ خود، كيفيت‌ و محتواي‌ كار تحقيقي‌ دريافت‌ شده‌ را مورد بررسي‌ و ارزشيابي‌ قرار مي‌دهد. بنابراين‌ بهتر است‌ پرسش‌هايي‌ كه‌ از طرف‌ داوران‌ مجله‌ براي‌ ارزيابي‌ كار تحقيقي‌ مطرح‌ مي‌شوند، پيشاپيش‌ از سوي‌ نويسنده‌ مطرح‌ و به‌ آنها پاسخ‌ مناسب‌ داده‌ شود. اين‌ روش‌ علاوه‌ بر صيقل‌ خوردن‌ كار تحقيقي‌ باعث‌ مي‌شود تا نارسايي‌هاي‌ احتمالي‌ آن‌ برطرف‌ شده‌ و از استحكام‌ لازم‌ برخوردار گردد.

 

كلام‌ آخر

براي‌ نوشتن‌ بايد از همين‌ امروز شروع‌ كرد. بنويسيد، بنويسيد، اصلاح‌ كنيد و باز بنويسيد و اصلاح‌ كنيد تا ترس‌ از نوشتن‌ را از بين‌ برده‌ و به‌ مرحله‌ ورزيدگي‌ برسيد. هيچ‌وقت‌ انتظار نداشته‌ باشيد كه‌ بدون‌ تمرين‌ عملي‌، اولين‌ نوشته‌ شما بي‌عيب‌ و نقص‌ از كار درآيد و مطمئن‌ باشيد نويسندگان‌ سرشناسي‌ كه‌ امروز با آثار ارزشمند آنها آشنا هستيم‌ نيز اين‌ مراحل‌ را گام‌ به‌ گام‌ سپري‌ كرده‌اند. بنابراين‌ اگر مي‌خواهيد در اين‌ راه‌ موفقيتي‌ كسب‌ نماييد، بدون‌ هيچ‌ وقفه‌ و ترديدي‌ از همين‌ حالا قلم‌ را برداريد و شروع‌ به‌ نوشتن‌ كنيد. سخن‌ آخر اينكه‌ بنويسيد، بنويسيد، اصلاح‌ كنيد و باز بنويسيد